Spacer łódzkimi śladami Bitwy Warszawskiej
3 października 2020 r. Stowarzyszenie Przyjaciół Mileszek zorganizowało spacer łódzkimi śladami Bitwy Warszawskiej. Historię miejsc związanych z Wiktorią 1920 przybliżył historyk mgr Marcin Walicki.
W programie spaceru znalazły się:
- Stary Cmentarz na ul. Ogrodowej
Szacuje się, że w Bitwie Warszawskiej walczyło około 5 tysięcy łodzian. Byli wśród nich żołnierze, harcerze, policjanci. Do wojska szli na ochotnika. Wielu z nich nie wróciło z wojny do domu. Tak jak porucznik Stefan Pogonowski. Gdy zginął miał 25 lat. Jego imię rozsławił generał porucznik Lucjan Żeligowski, dowódca dywizji w której walczył Pogonowski. Pogonowski śmierć poniósł 15 sierpnia 1920 roku, pod Wólką Radzymińską. Był dowódcą I Batalionu 28. Pułku Strzelców Kaniowskich. Zginął prowadząc do ataku swój batalion. Pogonowski został pochowany w Łodzi, na cmentarzu przy ul. Ogrodowej. Spacer po cmentarzu powoduje skłania do refleksji nad bohaterstwem bardzo młodych ludzi (często gimnazjalistów, harcerzy, robotników), którzy nie wahali się oddać życie w obronie niepodległości Polski.
- Kościół pod wezwaniem Matki Boskiej Zwycięskiej przy ul. Łąkowej, który został zbudowany jako wotum łodzian za „Cud nad Wisłą”.
Kościół stanowi największą pamiątkę po Bitwie Warszawskiej i wojnie z bolszewikami. Kiedy w sierpniu 1920 roku wojska sowieckie zbliżały się do Warszawy, łodzianie zebrali się na Placu Wolności. Byli przerażeni. Martwili się tym, co stanie się z ojczyzną, która dopiero co odzyskała niepodległość. Wtedy to spontanicznie powstaje idea, że jeśli atak wojsk sowieckich zostanie odparty, to w Łodzi zostanie wybudowany nowy kościół. Będzie on podziękowaniem za ocalenie ojczyzny sprzed radzieckiej nawałnicy. Kamień węgielny poświęcono w 1926 roku. Budowę kościoła rozpoczęto dwa lata później a zakończono w 1938 roku, a więc tuż przed wybuchem drugiej wojny światowej. W głównym ołtarzu światyni umieszczono płaskorzeźbę Matki Boskiej Zwycięskiej, Królowej. Stoi ona na kuli ziemskiej i na ręku trzyma Jezusa. U jej podnóża widać scenę nawiązującą do Bitwy Warszawskiej. Przedstawia on ks. Ignacego Skorupkę z krzyżem w ręce, nawołującego do ataku. Ta scena jest zwieńczona napisem: Dziękujemy ci Matko Bosko za Cud nad Wisłą. Historia wybudowania kościoła Matki Boskiej Zwycięskiej sprawia, że tu odbywają się różne uroczystości patriotyczne. W 1989 roku przed świątynią odsłonięto pierwszy w Polsce Pomnik Katyński. Od 1998 roku kościół jest sanktuarium Matki Boskiej Zwycięskiej.
- Pomnik ks. Ignacego Skorupki na ul. Piotrkowskiej
Znajdujący się obok archikatedry pomnik nawiązuje do Bitwy Warszawskiej i walk o niepodległość Polski. Jest on poświęcony bohaterskiemu księdzu Ignacemu Skorupce. 27-letni ksiądz był społecznikiem, harcerzem, kapelanem polskich żołnierzy. Zginął 14 sierpnia 1920 roku pod Ossowem. Na dole znajdują się cztery płaskorzeźby przedstawiające sceny z życia ks. Skorupki. Na jednej widać księdza, któremu objawia się Chrystus, na drugiej ks. Ignacy z krzyżem w ręku podrywa do walki żołnierzy. Na trzeciej niosą oni ciało swojego kapelana. Natomiast czwarta płaskorzeźba przedstawia Matkę Boską Królową Polski między orłami w koronie. Pomnik ten został w 1939 roku zniszczony przez Niemców. Cudem ocalałe płaskorzeźby udało się przechować. Postać Chrystusa z krzyżem po wojnie wiele lat stała w katedrze. Pomnik ks. Ignacego Skorupki wrócił na Plac Katedralny w 1989 roku.
- Grób Nieznanego Żołnierza
Pomnik znajdujący się obok łódzkiej archikatedry poświęcony został nieznanym żołnierzom poległym w walce o wolną Polskę odsłonięto 22 marca 1925 roku. Uroczystości rozpoczęła msza święta, która odprawił biskup Wincenty Tymieniecki. Wzięli w niej udział najwyżsi dostojnicy państwowi. Na tę uroczystość do Łodzi przyjechał marszałek sejmu Maciej Rataj, ówczesny minister pracy i opieki społecznej Franciszek Sokala, generał Władysław Sikorski, który był wtedy ministrem spraw wojskowych. Wziął w niej udział także generał Józef Haller. Pomnik stanowi najważniejsze miejsce w Łodzi spełanijący funkcje reprezentacyjne podczas uroczystości o charakterze patriotycznym.
„Śladami ks. Ignacego Skorupki w stulecie obchodów Bitwy Warszawskiej 1920″ dofinansowano ze środków Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2022
w ramach Programu Dotacyjnego „Koalicje dla Niepodległej”
